Urzędy i administracja państwowa – czy muszą czekać na uchwalenie ustawy o sygnalistach?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa zaczęła obowiązywać 17 grudnia 2021 roku. Zgodnie z jej przepisami, podmioty prawne prywatne zatrudniające ponad 50 osób oraz wszystkie podmioty publiczne zyskały nowe obowiązki, jak ustanowienie kanału zgłoszeń naruszeń prawa i związanych z jego działaniem procedur.

Jednakże polska ustawa utknęła w procesie legislacyjnym, od stycznia 2023 r. nie są podejmowane w tej sprawie żadne nowe czynności. Zatem należy zadać pytanie: czy sygnaliści w urzędach są już dzisiaj chronieni przed działaniami odwetowymi, czy nie?

Jeśli chodzi o obowiązywanie przepisów dyrektyw unijnych, które wymagają implementacji przez kraje członkowskie, brak takiej implementacji nie oznacza, że przepisy te nie mogą być stosowane bezpośrednio. Jeżeli bowiem dyrektywa jest bezwarunkowa oraz wystarczająco precyzyjna, jej postanowienia mogą być bezpośrednio stosowane przez organy państwowe, a przede wszystkim przez sądy krajowe. W związku z czym wspomniana wyżej dyrektywa unijna można być podstawą wydania przez sąd polski orzeczenia.

Oznacza to w praktyce, że już teraz sygnalista pracujący albo współpracujący z organem administracji państwowej, który doświadczył działań odwetowych w związku ze swoim sygnalizowaniem, może zwrócić się do sądu i żądać zadośćuczynienia z tego tytułu.

Dlatego też wprowadzenie jak najszybciej kanału zgłoszeń dla sygnalistów może przynieść jedynie korzyści. Ponadto, vacatio legis projektu polskiej ustawy wynosi 2 miesiące od dnia ogłoszenia, co wydaje się dość krótkim terminem dla organizacji na podjęcie wszystkich wymaganych przez ustawę i dyrektywę kroków.

Notibox jest rozwiązaniem, które już dziś zapewni bezpieczeństwo podmiotom prywatnym i publicznym, gdyż gwarantuje, że kanał zgłoszeń zawsze będzie zgodny z obowiązującym prawem.