Nowy projekt ustawy o sygnalistach – najistotniejsze zmiany

Pod koniec maja 2023 r., Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało na stronie RCL nowy projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa z dnia 27 marca 2023 r.

Po analizie projektu można wskazać główne zmiany, jakie zostały wdrożone po odbytych przez ministerstwo konsultacjach:

• W art. 4 usunięto z zakresu podmiotowego projektu ustawy – czyli z kręgu osób, które mogą być sygnalistami – funkcjonariuszy Policji, służb oraz żołnierzy zawodowych.
• Wskazano, że za moment objęcia sygnalisty ochroną przysługującą z mocy ustawy, w ramach zgłoszenia zewnętrznego, uznaje się dopiero chwilę wydania zaświadczenia przez organ właściwy do podjęcia działań następczych.
• Dodano przepis w zakresie wydawania ww zaświadczeń dla sygnalistów, tj.określono instrukcyjny termin 30 dni na ich wydanie przez właściwy organ do podjęcia działań następczych. O wydaniu takiego zaświadczenia będzie informowany podmiot, na rzecz którego pracuje sygnalista.
• Wprowadzono obowiązek dla sygnalistów do złożenia oświadczenia, iż informacja o naruszenia prawa będąca przedmiotem zgłoszenia była prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składania fałszywych zeznań.
• Zmieniono przepis dotyczący wejścia w życie ustawy, tj. jak dotychczas ustawa wejdzie w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem tych przepisów projektu, które nakładają na podmioty prywatne oraz organy publiczne obowiązek utworzenia procedury przyjmowania zgłoszeń. Te przepisy wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe zmiany, poza terminem wejścia ustawy w życie, który znacząco uległ skróceniu, nie są one zbyt dogłębne. Szerzej o konsekwencjach skrócenia terminu wejścia w życie ustawy można poczytać tutaj. Pozostaje również niedookreślenie okresu, w którym sygnalista, po dokonaniu zgłoszenia, będzie oczekiwał na wydanie mu zaświadczenia, dzięki któremu podlegał będzie ochronie ustawowej. Czy zaświadczenie to wskaże datę zgłoszenia jako datę od której podlega tej ochronie, czy dopiero datę wydania oświadczenia? Zagadnienie informowania o takim zaświadczeniu organizacji, w której pracuje sygnalista, również można uznać za niebezpieczne z punktu widzenia ochrony anonimowości sygnalisty. Biorąc pod uwagę wprowadzane zmiany, warto rozważyć powierzenie przygotowania organizacji na wymagania ustawowe firmom specjalizującym się w ochronie sygnalistów, jak Notibox. Notibox gwarantuje, że wszystkie obowiązki wynikające z ustawy o sygnalistach zostaną spełnione na czas. Wraz z dostarczeniem anonimowego kanału dokonywania zgłoszeń dla sygnalistów otrzymają Państwo w cenie narzędzia również skrojoną pod Państwa organizację procedurę zgłoszeń wewnętrznych.