Jaka jest odpowiedzialność za naruszenie ustawy o ochronie sygnalistów?

Projekt polskiej ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa przewiduje odpowiedzialność cywilną oraz karną za naruszenie jej przepisów. Warto więc poznać obowiązki, których niespełnienie może skutkować najgroźniejszymi konsekwencjami.

Jeśli chodzi o odpowiedzialność karną, projekt ustawy przewiduje ją za:

• nieustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych w firmie (lub ustanowienie jej w sposób niezgodny z ustawą) – dotyczy organizacji, na której spoczywa taki obowiązek,
• utrudnianie dokonania zgłoszenia sygnaliście – dotyczy każdego,
• podejmowanie działań odwetowych na sygnalistach – dotyczy każdego,
• ujawnienie tożsamości sygnalisty – dotyczy każdego,
• dokonanie nieprawdziwego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego – dotyczy sygnalisty.

Nieustanowienie procedury zgłoszeń będzie wykroczeniem, natomiast pozostałe czyny – procedowane będą w trybie ustawy kodeks karny, a kary wahają się od grzywny do nawet 3 lat pozbawienia wolności. Należy pamiętać, że spółki nie mogą ponosić odpowiedzialności karnej, więc w przypadkach wyżej wskazanych odpowiedzialność karną poniosą osoby bezpośrednio odpowiedzialne za działania bezprawne wskazane w ustawie, czyli np. członkowie zarządu, czy kierownictwo kadr.

Jeśli chodzi o odpowiedzialność cywilną, to głównie ponosi ją organizacja wobec sygnalisty. Pracownik-sygnalista będzie miał prawo do odszkodowania za podjęte wobec niego działania odwetowe i nierówne traktowanie z powodu dokonania zgłoszenia wewnętrznego lub ujawnienia publicznego albo za ujawnienie jego tożsamości. Może zdarzyć się również tak, że taką odpowiedzialność monetarną poniosą osoby bezpośrednio zaangażowane w proces przyjmowania zgłoszeń wewnętrznych.

Sygnaliści również powinni mieć się na baczności. Ustawa przewiduje nie tylko ich odpowiedzialność karną za dokonanie zgłoszeń nieprawdziwych, ale również odszkodowawczą. Należy pamiętać, że w tym przypadku, mimo że najczęściej sygnalistami będą pracownicy, nie będą mogli skorzystać z ograniczenia, jakie daje kodeks pracy do ograniczania ich odpowiedzialności za szkody wyrządzone pracodawcy do wysokości ich wynagrodzenia. Za naruszenie ustawy o sygnalistach będą odpowiadać na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego, a więc do pełnej wysokości szkody pracodawcy.